Poland – HOBOCTN

Józef Piłsudski

February 22, 2020

โจเซฟ ฟีลซัดสกี้ (Józef Piłsudski) ผู้นำการต่อสู้เรียกร้องเอกราชโปแลนด์ ฟีลซัดสกี้ เกิดเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 1867 ในตระกูลของชนชั้นสูง ที่มีฐานะร่ำรวย หมู่บ้านที่เขาเกิดชื่อซูโลว่า (Zułowo) ขณะนั้นเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย ในขณะที่ปัจจุบันอยู่ในลิทัวเนีย โจเซฟเป็นลูกคนที่สองของครอบครัว พ่อของเขาชื่อโจเซฟ (Jozef Vincent Peter Pilsudski) เป็นพวกชาตินิยมโปแลนด์ที่ต่อต้านการปกครองโดยรัสเซีย เคยร่วมในการประท้วง 1863 (January 1863 Uprising) แม่ของเขาชื่อมาเรีย (Maria Billewicz) เธอมาจากตระกูลที่ร่ำรวย เธอมีลูกทั้งหมด 12 คน โดยฟีลซัดสกี้เป็นลูกคนที่สองของครอบครัว เขามีพี่ชายชื่อโบรนิสลาฟ (Bronislaw) และน้องชายชื่ออดัม (Adam) และแจน (Jan) เข้าเรียนที่โรงเรียนวิลโน่ (Wilco gymnasium) ซึ่งเป็นโรงเรียนหลักสูตรรัสเซีย โดยที่โรงเรียนฟีลซัดสกี้เป็นรุ่นพี่ของเฟลิกซ์ ดเซอร์ซินสกี้ (Felix Dzerzhinsky) ผู้ก่อตั้งหน่วยเชก้า (cheka) ของโซเวียต ซึ่งภายหลังทั้งคู่เป็นศัตรูกัน 1882 โบรนิสลาฟ พี่ขายของฟีลซัดสกี้ได้ตั้งชมรมของฝ่ายชาตินิยมโปแลนด์ขึ้นมาชื่อ Spójnia ซึ่งฟีลซัดสกี้ได้ร่วมเป็นสมาชิก ซึ่งชมรมนี้มีการลักลอบนำหนังสือของชาวโปล์ในวอร์ซอร์มาเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต 1885 เข้าเรียนแพทย์ที่มหาวิทยาลัยคาร์คอฟ (Kharkov University) โดยที่ระหว่างเรียนเขาได้เป็ฯส่วนหนึ่งของกลุ่ม Norodnaya Volya (Норадная воля) กลุ่มต่อต้านรัฐบาลรัสเซีย ซึ่งมีการเคลื่อนไหวรุ่นแรงและทำการก่อการร้าย ลอบสังหารเจ้าหน้าที่รัฐ 1887 มีนาคม, ถูกตำรวจจับ ในข้อหาวางแผนสอบสังหารซาร์อเล็กซานเดอร์ ที่ 3 (Tsar Alexander…

Stanislaw Lem

January 4, 2019

Cheka Aisya

Biography, General

สตานิสลาฟ เล็ม (Stanisław Herman Lem) นักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์ชาวโปแลนด์ เล็ม เกิดวันที่ 13 กันยายน 1921 ในลโวว, โปแลนด์ (Lwów, Poland) ปัจจุบันคือเมืองลวีฟ, ยูเครน (Lviv, Ukriane) ครอบครัวของเขาเป็นยิว มีฐานะร่ำรวย พ่อของเขาเป็นแพทย์ชื่อซามูเอล (Samuel Lem) และแม่ชื่อซาบิน่า (Sabina Waller) โดยเล็มเป็นลูกชายเพียงคนเดียวของครอบครัว สูติบัตรที่ออกโดยทางการนั้นบันทึกไว้ว่าเล็ม เกิดวันที่ 12 กันยายน แต่ว่าเล็มอธิบายในภายหลังว่าจริงๆ เขาเกิดวันที่ 13 แต่ด้วยความเชื่อเรื่องโชครางของครอบครัวทำให้พ่อของเขาแจ้งวันเกิดเป็นวันที่ 12 แม้ว่าครอบครัวจะเป็นยิวแต่ว่าเขาถูกเลี้ยงมาแบบแคโธริกซ์ และเมื่อโตขึ้นมาเล็มก็เป็นผู้ท่ไม่นับถือศาสนาใด เล็มเริ่มเรียนหนังสือที่โรงเรียนประถมคาโรล ซาจโนช่า (Karol Szajnocha gymnasium) 1940 เข้าเรียนแพทย์ที่มหาวิทยาลัยลโวว (Lvov University) 1941 ระหว่างสงครามโลก เมื่อเยอรมันบุกสหภาพโซเวียตและยึดเมืองลวีฟเอาไว้ได้ โรงเรียนต่างๆ ภายในเมืองถูกสั่งปิด แต่ชาวยิวถูกกวาดต้อนเข้าไปอยู่ในเขตกักกัน ครอบครัวของเขาซึ่งเป็นยิวรอดพ้นจากการถูกจัยไปขังในเก็ตโต้ (ghetto) โดยการทำเอกสารปลอมขึ้นมา โดยระหว่งสงครามเขาทำงานเป็นผู้ช่วยช่างให้กับบริษัทจัดหาวัตถุดิบของเยอรมัน 1945 เล็มอพยพเข้ามาอยู่ในกราโกว (Krakow) ในเขตที่อยู่ใต้การปกครองของโซเวียต และกลับเข้าเรียนแพทย์ต่อที่มหาวิทยาลัยจาเกียลโลเนียน (Jagiellonian University) 1946 เขียนนิยายวิทยาศาสตร์ Człowiek z Marsa (The Man from Mars) ซึ่งสร้างชื่อเสียงทำให้เขากลายเป็นที่สนใจ The Man from mars ถูกพิมพ์เป็นตอนๆ…

Brownislaw Malinowski

November 28, 2018

Cheka Aisya

General

โบรนิสลาฟ มาลิโนวสกี้ (Bronislaw Kasper Malinowski) father of modern anthropology มาลิโนวสกี้ เกิดวันที่ 7 เมษายน 1884 ในกราโกว, ราชอาณาจักรกาลิเซีย-โลโดเมเรีย (Krakow, Kingdom of Galicia and Lodomeria) ขณะนั้นเป็นส่วนหนึ่งของออสเตรีย-ฮังการี (Austria-Hungarian Empire) ปัจจุบันอยู่ในประเทศโปแลนด์ ครอบครัวของเขามีฐานะค่อนข้างดี พ่อชื่อลุคแจน (Lucjan Malinowski)เป็นศาสตราจารย์ด้านภาษาศาสตร์ 1898 พ่อของเขาเสียชีวิต 1908 จบปริญญาตรีทางด้านคณิตศาสตร์, ฟิสิกส์ และปรัชญาจากมหาวิทยาลัยจาเกียลโลเนียน (Jagiellonian University) ต่อมาเขาได้มีโอกาสอ่านหนังสือ The Golden Bough ของเจมส์ เฟรเซอร์ (James Frazer) ทำให้เขาสนใจด้านมานุษยวิทยา ทำให้เขาสมัครเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยลิปซิก (University of Leipzig) ทางด้านนี้ และได้มีโอกาสเรียนกับวุนด์ (Wilhelm Wundt) นักจิตวิทยา และคาร์ล บุเชอร์ (Karl Bucher) นักเศรษฐศาสตร์ 1910 เดินทางมาอังกฤษ และเข้าเรียนที่ LSE (London School of Economics) ทางด้านเศรษฐศาสตร์ 1914 ออกเดินทางไปสำรวจปาปัว (Papua) ร่วมกับ อาร์. อาร์. มาเร็ตต์ (R.R. Marett) นักมานุษยวิทยาชาวอังกฤษ…

Renia Spiegel

November 1, 2018

Cheka Aisya

General

เรเนีย สปีย์เกล (Renia Spiegel) เรเนีย เกิดวันที่ 18 มิถุนายน 1924 ในตาร์โนโพล, ยูเครน (Uhrynkwoce, Tarnopol province, Ukraine, ) พ่อของเธอชื่อเบอร์นาร์ด (Bernard Speigel) และแม่ชื่อโรส (Rose Speigel) เรเนียมีน้องสาวชื่อเอเรียน่า (Ariana) ซึ่งอ่อนกว่าเธอ 6 ปี แต่เอเรียน่าตอนที่เธออายุ 8 ปี เป็นดาราเด็กที่มีชื่อเสียง และได้แสดงละครเวทีเรื่อง Cyrulik Warszawski ซึ่งเป็นละครที่มีชื่อเสียง , และเพราะว่าเอเรียน่าต้องเป็นนักแสดง แม่จึงพาเอเรียน่าไปอยู่ในวอร์ซอร์เพื่อทำงาน ในขณะที่เรเนียถูกส่งไปอยู่กับตายายในเซมีซึล (Przemysl) ในโปแลนด์ ซึ่งห่างจากกราโกว์ (Kraków) ไปทางตะวันออก 150 ไมล์ ซึ่งยายเปิดร้านขายเครื่องเขียนเล็กๆ อยู่ที่เมืองนี้ ในขณะที่ตาเป็นผู้รับเหมาก่อสร้าง 1939 31 มกราคม, เรเนียเริ่มวันแรกของการเขียนบันทึก ช่วงที่สถานการณ์โลกเริ่มตรึงเครียดก่อนสงครามโลกเริ่มต้นขึ้น ตอนนั้นเธอมีอายุ 15 ปี เป็นนักเรียนอยู่ในโรงเรียนมัธยมมาเรีย โคนอฟนิคก้า (Maria Konopnicka Middle School) น้องสาวของเธอมาอยู่ด้วย แต่ว่าแม่ของพวกเธอยังอยู่ในวอร์ซอร์ 15 มีนาคม, เยอรมันบุกเชคโกสโกวาเกีย (Czechoslovakia) 1 กันยายน, เยอรมันบุกโปแลนด์ ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดสงครามโลก ครั้งที่ 2 6 กันยายน, อังกฤษและฝรั่งเศสประกาศสงครามกับเยอรมัน 10…

Samuel Eilenberg

October 22, 2018

Cheka Aisya

General

ซามูเอล ไอเลนเบิร์ก (Samuel Eilenberg) สร้างทฤษฏี category theory ร่วมกับแม็ค เลน (Saunders Mac Lane) ไอเลนเบิร์ก เกิดในวอร์ซอว์, โปแลนด์, จักรวรรดิรัสเซีย เมื่อวันที่ 30 กันยายน 1913 ในครอบครัวชาวยิว พ่อของเขาเป็น 1934 จบปริญญาโทมหาวิทยาลัยวอร์ซอร์ (University of Warsaw) 1936 จบปริญญาเอกจาก ม.วอร์ซอร์ โดยที่เขาทำวิทยาพนธ์เกี่ยวกับโทโพโลยี (topology) โดยมีแม็ค เลน (Borsuk Mac Lane) เป็นอาจารย์ที่ปรึกษา ต่อมาเขาได้เดินทางไปลโวฟ (Lvov) ในยูเครน และได้รวมกลุ่มกับนักคณิตศาสตร์ซึ่งมาชุมนุมกันที่ร้านสก๊อตติชคาเฟ่ (Scottish Cafe) 1939 อพยพออกจากโปแลนด์ช่วงที่นาซีเยอรมันเข้าครบอครอง และได้ไปอาศัยอยู่ในสหรัฐฯ 1940 ได้งานสอนหนังสือทที่มหาวิทยาลัยมิชิแกน (University of Michigan) 1946 ย้ายมาสอนที่มหาวิทยาลัยอินเดียน่า (University of Indiana) 1942 ไอเลนเบิร์ก ร่วมกับแม็ค เลน (Saunders Mac Lane) เสนอคอนเซปส์ Category Theory 1947 ย้ายมาสอนหนังสือที่มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย (Columbia University) 1952 เขียนหนังสือ Foundations of Algebraic Topology ร่วมกับ ศจ.นอร์แมน สตีนรอด…

Marie Curie

June 12, 2017

Cheka Aisya

General

มารี คูรีย์ (Marie Curie) มารี เกิดเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 1867 ในกรุงวอซอร์ , โปแลนด์ (Warsaw, Poland, Russian Empire)ในขณะที่ยังเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย มารีมีชื่อจริงตอนเด็กว่ามาเรีย ซาโลแม สโกลดอว์สก้า (Maria Salomea Sklodowska) เป็นลูกคนเล็กในพี่น้องทั้งหมดห้าคน พ่อและแม่ของเธอมีอาชีพเป็นครู พ่อชื่อว่าวลาดิสลาฟ (Wladyslaw Sklodowski) และแม่ชื่อโบรนิสลาว่า (Bronislawa Boguska) วลาดิสลาฟเป็นผู้ไม่เชื่อในพระเจ้า แว่าโบรนิสลาว่าเป็นแคโธริค มารี มีพี่ชื่อมาเรีย (Maria) โซเฟีย (Zofia) โจเซฟ (Jozef) โบรนิสลาว่า (Bronislawa) และเฮเลน่า (Helena) ครอบครัวของพวกเขาเป็นฝ่ายที่สนับสนุนเอกราชของโปแลนด์จากรัสเซีย 1878 พฤษภาคม,แม่ของมารีเสียชีวิตจากโรควัณโรค ขณะนั้นมาเรียมาอายุเพียงสิบปี และถูกส่งเข้าเรียนหนังสือในโรงเรียนประจำ และต่อมาก็ย้ายมาเรียนที่จิมเนเซียม 1883 มารีเรียนจบมัธยมปลายตอนอายุ 15 โดยมีผลการเรียนระดับเหรียญทอง แต่ว่าเมื่อเรียนจบแล้วเธอไม่สามารถไปเรียนต่อในระดับมหาวิทยาลัยได้ในโปแลนด์ เนื่องจากพ่อของเธอไม่มีเงินส่งเสีย และการศึกษาระดับสูงสำหรับผู้หญิงของโปแลนด์ขณะนั้นยังไม่เปิดโอกาส ซึ่งพี่สาวของมารี บรอนย่า(โบรนิสลาว่า) ก็ประสบปัญหาเดียวกัน มารีจีงได้ทำงานเป็นครูสอนพิเศษตามบ้านให้กับเด็กๆ ในวอร์ซอว์ เพื่อหาเงินทุนส่งให้พี่สาวของเธอเดินทางไปยังฝรั่งเศสและเข้าเรียนแพทย์ที่กรุงปารีส 1891 มารีเดินทางมายังปารีส และเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยซอร์บอนน์ (Sorbonne) ทางด้านฟิสิกและคณิตศาสตร์ ในตอนแรกมารีอาศัยอยู่ที่อพาร์ตเม้นท์เดียวกับกับพี่สาวของเธอและสามีของพี่สาว คาซีมีร์ซ (Kazimierz Dluski) แต่ว่าอพาร์ตเม้นท์อยู่ห่างจากมหาวิทยาลัยกว่าชั่วโมง ไม่นานมารีจึงย้ายออกมาอยู่ในย่านลาตินควอเตอร์ (Lation Quarter) ซึ่งใกล้กับที่เรียน 1893 มารีจบการไว้วุฒิปริญญาโททางด้านฟิสิก โดยได้คะแนนเป็นอันดับหนึ่ง แต่ว่าความกระหายความรู้ทำให้เธอยังคงเรียนต่อด้านเคมีอีก …

Marian Rejewski

April 29, 2017

Cheka Aisya

General

มาเรียน เรเจฟสกี้ (Marian Adam Rejewski) เรเจฟสกี้ เกิดเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 1905 ในเมืองไบด์กอสซ์ (Bydgoszcz)หรือที่รู้จักในชื่อภาษาเยอรมันว่าเมืองบรอมเบิร์ก (Bromberg) ขณะนั้นเป็นดินแดนของปรัสเซีย , จักรวรรดิเยอรมัน ที่ถูกแบ่งแยกไปจากโปแลนด์ พ่อของเขาชื่อโจเซฟ (Jozef Rejewski) เป็นพ่อค้าขายบุหรี่ และแม่ชื่อมาติลด้า (Matylda Thoms) 1912 เข้าเรียนที่เฟเดริค วิลเฮลม์ จิมเนเซียม (Fryderyk Wilhelm Royal Gymnasium) 1920 ย้ายมาเรียนที่จิมเนเซียมในเมือไบด์กอสซ์ (Gymnasium in Bydgoszcz) 1923 เข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยโปซแนน (Poznan University) ในสาขาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ 1929 ตอนที่ใกล้จะเรียนจบ อาจารย์ ซัดซิสลาฟ กรีโกวสกี้ (Zdzislaw Krygowski) ได้ส่งเรเจฟสกี้ไปเข้าร่วมโครงการลับ ในการอบรมการถอดรหัสซึ่งเป็นความริเริ่มของหน่วยถอดรหัส (Polish General Staff’s Cipher Bureau) สังกัดกระทรวงกลาโหมของโปแลนด์ 1 มีนาคม, สำเร็จการศึกษา โดยได้วุฒิปริญญาโทด้านคณิตศาสตร์ เขาเขียนวิทยานิพนธ์ชื่อ Theory of double periodic functions of the second and third kind and its applications หลังจากเรียนจบเรเจฟสกี้ ได้หยุดการอบรมคอร์สการถอดรหัส เพราะเขาตัดสินใจไปดูเรียนด้านสถิติเพิ่มเติมที่มหาวิทยาลัยก๊อตตินเจ้น (Gottingen…

Mieszko I of Poland

March 6, 2017

Cheka Aisya

General

เมียสโก้ ที่ 1 (Mieszko I of Poland) ผู้ก่อตั้งประเทศโปแลนด์ พงศาวดารกัลลา อโนนิม (Chronicles Galla Anonim เขียนขึ้นเป็นภาษาลาตินราวปี 1115) ได้ให้ข้อมูลว่ากษัตริย์เมียสโก้ ประสูตร ราวปี 920–931 ทรงเป็นพระโอรสของเจ้าชายซีโมนิสล์ (Prince Siemonysl) กับพระมารดาที่ไม่ปรากฏพระนาม เจ้าชายซีโมนิสล์นั้นเป็นผู้ปกครองดินแดนเล็กๆ บริเวณวิลโกโปลสก้า (Wielkopolska) ปัจจุบัน ซึ่งราชวงศ์เพียสต์ (Piast dynasty) ของพระองค์อาจจะปกครองบริเวณนี้มานานกว่าสองร้อยปีแล้ว เมียสโก้ ขึ้นครองราชย์ หลังจากพระบิดาของพระองค์สวรรคตราวปี 950-960 960 พระองค์ได้เป็นผู้ปกครองเมืองเล็กๆ Gniezno 963 ทำสงครามกับพวกลูติซี (Lutici) หรือเวเลติ (Veleti) ซึ่งเป็นชนเผ่าเชื้อสายสลาฟที่กระจายตัวในพื้นที่ดังกล่าว โดยเมียสโก้ทรงต้องการที่จะผนวกดินแดนโพเมราเนียตะวันตก (Western Pomerania) แต่ว่ากองทัพของเมียสโก้ แพ้ให้กับกองทัพของแม่ทัพเกโร่ (Margrave Gero) แห่งโฮลี่โรมัน (Holyo Roman) ที่ขยายดินแดนมาทางตะวันออกและเปลี่ยนให้ดินแดนเหล่านั้นมานับถือศาสนาคริสต์ ความพ่ายแพ้ทำให้เมียสโก้หันไปเป็นพันธมิตรกับจักรพรรดิอ๊อตโต้ ที่ 1 แห่งโฮรี่โรมัน (Emperor Otto I of Holy Roman) 965 ทรงอภิเษกกับเจ้าหญิงเชค พระนามว่าดุบราฟก้า (Princess Dubravka) ซึ่งสองพระองค์มีพระโอรสและพระธิดา คือ เจ้าชายโบเลสลาฟ ที่ 1 (Boleslaw I the Brave) และเจ้าหญิงสวีโตสลาว่า…

Arthur Scherbius

January 26, 2017

Cheka Aisya

General

อาร์เธอร์ เชอร์เบียส (Arthur Scherbius) ผู้สร้างเครื่อง Enigma เชอร์เบียส เกิดเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 1878 ในแฟรงเฟิร์ต (Frankfurt am Main, Germany) 1899 เข้าเรียนวิศวกรรมไฟฟ้าที่มหาวิทยาลัยเทคนิคฮาโนเวอร์ (Hanover Technical University) 1901 เชอร์เบียส หยุดเรียนที่ ม.ฮาโนเวอร์ แล้วมาเรียนที่มหาวิทยาลัยเทคนิคมิวนิค (Technical University Munich) อยู่ 2 เทอม ช่วงปี 1901-1902 ก่อนที่จะกลับไปเรียนที่ ม.ฮาโนเวอร์อีกครั้ง 1903 จบปริญญาตรีวิศวกรรมไฟฟ้าจาก ม.ฮาโนเวอร์ แต่ได้ลงเรียนปริญญาเอกต่อ 1904 จบปริญญเอก โดยทำวิทยานิพนธ์เรื่อง “Proposals for the construction of an indirect-acting water turbine controller หลังจากเรียนจบแล้วได้เข้าทำงานให้กับหลายบริษัท อาทิ บริษัทซีเมนต์ (Siemens Schuckert GmbH) ช่วงสั้นๆ ก่อนจะลาออกมา และประดิษฐ์สิ่งประดิษฐ์ที่ออกแบบเองออกขาย 1914 เมื่อเกิดสงครามโลก ครั้งที่ 1 เขาถูกว่าจ้างให้เป็นครูสอนวิชาเกี่ยวกับการสื่อสารไร้สาย 1917 มาทำงานที่ Waffen und Munitionschaffungsamt (WuMBA) เป็นหน่วยงานสังกัดกระทรวงกลาโหมของเยอรมัน ซึ่งรับผิดชอบการผลิตอาวุธและวัตถุระเบิด 1918 ก่อตั้งบริษัท Scherbius & Ritter…

Solomon Asch

June 23, 2016

Cheka Aisya

General

โซโลม่อน แอสซ์ (Solomon Asch) Asch conformity experiments แอสซ์เมื่อวันที่ 14 กันยายน 1907 ในกรุงวอร์ซอว์ , โปแลนด์ ครอบครัวของเขาเป็นยิว 1920 ย้ายมาอยู่ในสหรัฐฯ ตอนอายุ 13 ปี โดยไปอาศัยอยู่ในย่านโลเวอร์อีสต์ไซด์ (Lower East Side) ของนิวยอร์ค เขาเข้าเรียนเกรด 6 ที่โรงเรียน P.S. 147 เมื่อมาอยู่ในสหรัฐฯ ระยะแรกเขามีปัญหาเรื่องการใช้ภาษาอังกฤษ เขาจึงเรียนภาษาโดยอ่านงานเขียนของชาร์ล ดิคเค่นส์ (Charles Dickens) ต่อมาได้เข้าเรียนมัธยมที่ Townsend Harris High School และหลังจากจบมัธยมได้เข้าเรียนที่ City College of New York เอกด้านวรรณกรรมและวิทยาศาสตร์ 1928 จบปริญญาตรี โดยได้วุฒิสาขาวิทยาศาสตร์ หลังจากนั้นได้เข้าเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย (Columbia University) 1930 จบปริญญาโท แต่งงานกับฟลอเรนซ์ มิลเลอร์ (Florence Miller) พวกเขามีลูกด้วยกันหนึ่งคนชื่อปีเตอร์ (Peter, b.1937) 1932 จบปริญญาเอก ต่อมาได้เริ่มทำงานเป็นครูที่บรู๊คลิน คอลเลจ (Brooklyn College) จนเมื่อเกิดสงครามโลกในช่วงปี 40s แอสซ์จึงได้สนใจศึกษาเกี่ยวกับอิทธิพลของการโฆษณาชวนเชื่อของนาซี 1947 ย้ายมาสอนที่สวาร์ธมอร์ คอลเลจ (Swarthmore College) ในคณะจิตวิทยา ที่นี่เขาได้ทำงานร่วมกับนักจิตวิทยาที่มีชื่อเสียงหลายคนอย่าง วูล์ฟกัง…